نگاهی به اهداف، پیامد‌ها و واکنش‌ها به تحریم ۱۸ بانک ایرانی

به گزارش شهرآرانیوز؛ آمریکا در روز پنجشنبه ۱۷ مهر، خبر از تحریم ۱۸بانک جمهوری اسلامی ایران داد. براساس گزارش وب‌سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا، ۱۸بانک ایرانی که تاکنون از برخی محدودیت‌های آمریکا معاف بودند، در لیست سیاه قرار گرفته‌اند. آمریکا پیش‌تر بانک‌های دیگری ازجمله بانک ملت، سپه، صادرات را تحریم کرده بود. در روز‌های گذشته خبرگزاری بلومبرگ از طرح دولت دونالد ترامپ برای «قطع اقتصاد ایران از خارج» خبر داده و خبرگزاری رویترز نیز گزارش کرده بود که این اقدام «عملا در‌های بخش مالی جهان را به‌طور کامل به روی ایران خواهد بست.» وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده است که این تحریم‌ها ظرف ۴۵روز آینده به اجرا درخواهد آمد تا شرکت‌ها فرصت کاهش معاملات با ایران را پیدا کنند.

نکته شایان توجه این است که دولت ترامپ توضیح مشخصی برای چرایی این تحریم‌های جدید ارائه نکرده و اتهامات مشخصی علیه بیشتر این بانک‌ها مطرح نکرده و تنها تأکید شده که دولت ایران ممکن است از کل نظام بانکداری برای پیشبرد برنامه اتمی و آنچه به غلط «نفوذ شرورانه منطقه‌ای» خوانده‌اند، استفاده کند. استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در همین راستا مدعی شد که این اقدام «مانع از دسترسی نامشروع ایران به دلار آمریکا می‌شود.»

 

او در بیانیه‌ای نوشت: «برنامه تحریم‌ها تا زمانی‌که ایران، دست از حمایت از فعالیت‌های تروریستی برندارد و به برنامه اتمی‌اش پایان ندهد، ادامه می‌یابد.» مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا، نیز دراین‌باره گفت: «ما تا زمانی‌که ایران به پای میز مذاکره نیاید به تحریم‌های خود علیه این کشور ادامه خواهیم داد. ایران باید بپذیرد درباره رفتار‌های بد و تحریک‌آمیزش مذاکره کند.» وی همچنین با تکرار ادعا‌های بی‌پایه و اساس گذشته خود افزود: «ما این تحریم‌ها را برای محروم‌کردن ایران از تأمین مالی تروریسم، جلوگیری از باج‌گیری هسته‌ای و تهدید جهان انجام می‌دهیم. تهران باید بپذیرد همانند یک دولت عادی رفتار کند. کارزار فشار حداکثری علیه ایران ادامه خواهد یافت.»

 

با این‌حال، براساس اعلام کارشناسان، این تحریم‌ها دو هدف را دنبال می‌کنند: بستن معدود منافذ مالی موجود در تحریم‌ها که به دولت ایران اجازه کسب درآمد می‌دهد و بی‌اثر کردن وعده انتخاباتی جو بایدن، نامزد حزب دموکرات، برای بازگشت به برجام درصورت پیروزی در انتخابات نوامبر. این در شرایطی است که بیش از دو سال از وعده ترامپ مبنی‌بر مجاب‌کردن ایران برای حضور در پای میز مذاکره به‌منظور رسیدن به «توافقی بهتر» پس از خروج از برجام و پیگیری سیاست موسوم به «کارزار فشار حداکثری» می‌گذرد، اما دولت آمریکا در تحقق این هدف ناکام مانده و به همین دلیل ترامپ به‌خصوص در آستانه انتخابات ریاست جمهوری از سوی گروه‌های مختلف در آمریکا آماج انتقادات قرار گرفته است.

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، در واکنش به تحریم ثانویه باقی‌مانده بانک‌های ایرانی گفت: «تعدادی از این بانک‌ها وظیفه انتقال منابع برای خرید دارو و مواد غذایی را به عهده دارند و بانک‌های خارجی که با این بانک‌ها مبادلاتی داشتند، عملا معافیت‌ها و مجوز‌های لازم را برای تأمین مالی مبادلات دارو و محصولات غذایی دریافت کرده‌اند. هرچند در ماه‌های گذشته برای تأمین دارو و غذای مردم به‌خاطر فشار حداکثری به‌شدت در مضیقه بودیم، تاکنون از مسیر‌ها و روش‌هایی اجازه ندادیم هیچ گونه کمبودی در کشور ایجاد شود. این اقدام آمریکا بیش از آنکه اثر اقتصادی داشته باشد، برای اهداف تبلیغاتی و سیاسی داخلی آمریکا انجام شده است و نشانگر دروغ و فریب بودن ادعای حقوق بشر و انسان‌دوستی سران این کشور است و قطعا چنین اقداماتی در حافظه ملت ایران ثبت خواهد شد.»

در پی گزارش رئیس کل بانک مرکزی از روند تأمین ارز کالا‌های اساسی و دارو در چارچوب برنامه تدوینی دولت و تلاش‌های ضدایرانی دولت آمریکا، رئیس‌جمهور کشورمان، در گفتگو با رئیس کل بانک مرکزی، تلاش‌های آمریکا برای ایجاد موانع و مشکلات جدی در نقل و انتقال ارزی برای تأمین دارو و غذا را ظالمانه، تروریستی و غیرانسانی خواند و تأکید کرد که آمریکایی‌ها تاکنون هرکاری می‌توانستند، علیه ملت بزرگ ایران انجام داده‌اند و با این نوع اقدامات ضدانسانی و حقوق بشری نمی‌توانند مقاومت ملت ایران را بشکنند.

 

حجت‌الاسلام روحانی ضمن قدردانی از تلاش‌های بانک مرکزی و بانک‌های فعال در تأمین نیاز‌های اساسی مردم گفت: اقدامات دولت آمریکا در چارچوب تلاش‌های تبلیغاتی‌سیاسی با اهداف داخلی خودشان است. رئیس جمهور، این حرکت‌ها و رفتار‌های بی‌سرانجام آمریکا را در تداوم خطای راهبردی ترامپ در خروج از برجام دانست و گفت: دولت آمریکا در چارچوب تحلیلی غلط بر این باور بود که این تحریم‌ها مقاومت ایران را در هم می‌شکند و ما را دچار مشکل می‌کند، اما گذشت زمان نشان داد که این تحلیل به‌شدت با واقعیت فاصله دارد و ناکارآمد بوده است.

همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، در حساب توئیتری خود نوشت: «رژیم آمریکا قصد دارد در بحبوحه همه‌گیری جهانی ویروس کرونا کانال‌های [مالی]باقی مانده ما برای پرداخت بهای غذا و دارو را نابود کند. ایرانیان درمقابل این ستمگری جدید تاب خواهند آورد. اما دسیسه چینی برای گرسنگی دادن به یک جامعه جنایت علیه بشریت است. عاملان و اجراکنندگان [این اقدام ستمگرانه]که پول ما را بلوکه می‌کنند، با عدالت روبه‌رو خواهند شد.»